Zhvillimet në luftën e Ukrainës, deklaratat e Putinit për super-armët e reja dhe vendimet e Bidenit pak para dorëzimit të stafetës së presidencës amerikane, vënë në lëvizje një skenar shqetësues për paqen botërore.
Ukraina dhe aleatët e saj janë ende duke “peshuar” efektet në fushën e betejës të përdorimit të raketave të reja balistike të Rusisë me rreze të mesme (Oreshnik), ndërsa Rusia, nga ana e saj, po përpiqet të vlerësojë nëse Kievi do të vendosë në “kryqëzimin” e instalimet kryesore ushtarake ose energjetike.
Në analizën e tij, korrespondenti i BBC-së në Rusi, Steve Rosenberg, shpjegon se tani për tani askush nuk mund t’i përgjigjet me siguri pyetjes se cilat do të jenë hapat e ardhshëm të Vladimir Putin.
Megjithatë, duhet të merren parasysh disa elementë të së shkuarës, si dhe deklaratat e presidentit rus.
Raketa ruse Iskander në bazën ushtarake të pazbuluar (Shërbimi i Shtypit i Ministrisë së Mbrojtjes Ruse përmes AP, Dosja)
Që nga dita e parë e “operacionit special ushtarak”, siç e quan Kremlini luftën në Ukrainë, Vladimir Putin paralajmëroi “ato palë të treta që tundoheshin të përfshiheshin”:
“Kushdo që përpiqet të pengojë apo kërcënojë vendin dhe qytetarët tanë, duhet ta dijë se Rusia do të përgjigjet menjëherë. Dhe pasojat do të jenë të tilla sa nuk i keni parë kurrë më parë në historinë tuaj”.
Udhëheqësit perëndimorë nuk i kushtuan dhe nuk i kushtuan shumë vëmendje kërcënimeve bërthamore të Vladimir Putin, të cilat ata i konsiderojnë më shumë si një shfaqje force.
Dhe kjo sepse që nga fillimi i luftës, aleatët perëndimorë të Kievit kanë shkelur vazhdimisht “vijat e kuqe” të Rusisë.
Perëndimi dërgoi tanke, sisteme të avancuara raketore dhe F-16 në Kiev. Por “pasojat” nuk erdhën kurrë.
Në shtator, Putin njoftoi se kishte ulur shiritin e përdorimit të armëve bërthamore, me përditësime që do të njoftohen zyrtarisht këtë javë.
Koha e njoftimit mund të shihet si çdo gjë tjetër veçse e rastësishme, me analistët ndërkombëtarë që theksojnë se është një mesazh i qartë për Evropën dhe SHBA-në pas vendimit për të furnizuar Ukrainën me raketa balistike me rreze të gjatë veprimi, të afta për të goditur territorin rus.
Raketat ATACMS të furnizuara nga SHBA janë lëshuar nga një vendndodhje e panjohur në Ukrainë Lachen Pyshe Telegram përmes AP
Megjithatë, Kievi dhe aleatët e tij e shkelën këtë “vijë të kuqe” edhe javën e kaluar, me përdorimin e raketave amerikane ATACMS dhe britanike Storm Shadow.
Kremlini u përgjigj duke lëshuar një raketë të re me rreze të mesme, Oreshnik, e cila ende nuk ishte përdorur në fushën e betejës.
“Të nisësh Luftën e Tretë Botërore për të goditur një depo armësh në Bryansk është shumë dritëshkurtër”, tha një gjeneral rus në pension, duke folur për tabloidin pro-qeveritar Komsomolets.
Pyetja që lind është nëse Kremlini ka të njëjtin mendim.
“Nga fjalimi i Vladimir Putinit drejtuar popullit rus, asgjë e tillë nuk është e dukshme.
Mesazhi i tij për aleatët e Ukrainës në Perëndim është: kjo është një vijë e kuqe për të cilën e kam seriozisht, ju sfidoj ta kaloni atë”, shkruan BBC, e cila citon edhe opinionin e kolumnistit të Novaya Gazeta, Andrei Kolesnikov.
“As Putini nuk e di nëse mund të përdorë apo jo një armë bërthamore. Kjo varet nga ndjenja. Ne e dimë se ai është një person shumë emocionues. Vendimi për fillimin e luftës ishte gjithashtu një hap shumë emocional. Dhe kjo është arsyeja pse ne duhet ta marrim seriozisht faktin që doktrina bërthamore ka ndryshuar. Ata argumentojnë se frika e luftës duhet të kthehet dhe të frenojë të dyja palët, por është gjithashtu një mjet për përshkallëzim. Në këtë interpretim duhet të pranojmë se Putini, në disa rrethana, mund të përdorë të paktën një armë bërthamore taktike, në kontekstin e një lufte të kufizuar bërthamore. Nuk do ta zgjidhë problemin. Por do të nisë një përshkallëzim vetëvrasës për të gjithë botën”.
“Armët bërthamore taktike” janë koka të vogla që mund të përdoren në fushën e betejës ose për një goditje në shkallë të kufizuar.
Një faktor tjetër që duhet të merret parasysh është nëse Vladimir Putin dëshiron ta lidhë reputacionin e tij me përdorimin e armëve bërthamore – një pyetje që sigurisht asnjë analist në botë nuk mund t’i përgjigjet.
Parandaluesit
Ka faktorë të tjerë që e pengojnë Vladimir Putinin nga përdorimi i armëve bërthamore.
Sky News britanik shkroi pak ditë më parë në analizën e saj se aleati kryesor i Rusisë, Kina, nuk do të tolerojë një hap të tillë përshkallëzimi.
Në të njëjtën kohë, Moska vështirë se do të rrezikojë të provokojë zemërimin e Donald Trump, i cili kthehet në Shtëpinë e Bardhë në janar.
Dhe kjo sepse deri më tani duket se presidenti i sapozgjedhur i SHBA-së synon të mbajë angazhimin e tij dhe të bëjë presion ndaj Ukrainës për një armëpushim të menjëhershëm, me shumë gjasa në dobi të Rusisë.
Lëshimi i një arme bërthamore do të përjashtonte mundësinë e çdo presioni amerikan në atë drejtim.
Kërcënimet e Vladimir Putin kundër SHBA-së dhe Britanisë në fjalimin e tij të enjten (21/11) ishin “kryesisht retorike”, sipas institutit kryesor amerikan Study of War (ISW).
“Edhe pse kërcënimet e fundit të Putinit lidhen me vendimin e Perëndimit për të lejuar Ukrainën të përdorë raketa me rreze të gjatë për të goditur territorin rus, në fakt forcat ukrainase po godasin territorin e mbajtur prej kohësh, të cilin Moska e konsideron rus”, tha ai.
Think-tanku i referohet Krimesë, të aneksuar në 2014 nga Moska, dhe të cilën Kievi e ka goditur që nga prilli 2023 me ATACMS të SHBA-së dhe British Storm Shadow.
Në të njëjtën kohë, analistët besojnë se “vijat e kuqe” të Kremlinit po lëvizin sipas zhvillimeve – diçka që minon narrativën ruse të përshkallëzimit.
Në të njëjtën kohë, ata argumentojnë se “Putini rregullisht e përshkallëzon luftën vetë”, pa marrë parasysh vendimet e Perëndimit.
“Nuk është përshkallëzuar kur Perëndimi ka thelluar mbështetjen e tij për Ukrainën”, thonë ata gjithashtu dhe argumentojnë:
“Putin rregullisht lëviz “golin” sa herë që Perëndimi kupton se ai po bën bllof.”
Sigurisht, ka edhe shkolla të tjera mendimi, të cilat flasin për një rrezik serioz të ndezjes në Evropë.
Megjithatë, konkluzioni i përbashkët i të gjithë analistëve është ky: askush nuk mund të përjashtojë me siguri mundësinë – sado të vogël – që Putin të vendosë “të shtypë butonin”.
Burimi: BBC – CNN – Skynews
