Nga Arben Isaraj-
“Ai që e bën veten krimb, nuk mund të ankohet kur të tjerët shkelin mbi të me këpucë”*
Në shumë shembuj nga jeta reale si ato në vendin e punës, në marrëdhëniet personale, në mjediset arsimore dhe në kontekste më të gjera shoqërore, mund të përballemi me situata të përditshme ku individët heqin dorë nga dinjiteti dhe vetëvlerësimi, duke u bërë viktima të sjelljeve abuzive ose shfrytëzuese.
Një person që punon në një mjedis ku eprori i tij/saj është abuziv ose kërkon më shumë sesa është e drejtë, mund të zgjedhë të heshtë dhe të mos ankohet nga frika e humbjes së punës. Ai/ajo mund të pranojë detyra që janë përtej asaj që pritet, të tolerojë fyerje ose trajtim të padrejtë pa kundërshtuar. Nëse ky person nuk ngre zërin për të mbrojtur të drejtat e tij/saj, është e mundur që eprorët apo kolegët të vazhdojnë ta trajtojnë keq, duke e parë këtë si një pranim të heshtur.
Në një marrëdhënie romantike ose familjare, një partner mund të zgjedhë të tolerojë abuzime fizike, emocionale, apo psikologjike nga partneri tjetër, duke besuar se kjo është “normale” ose se nuk ka fuqi për të ndryshuar situatën. Ky nënshtrim krijon një cikël ku abuzuesi ndjen se ka kontroll të plotë dhe vazhdon me sjelljet abuzive, duke ditur që viktima nuk do të rezistojë ose të kërkojë ndihmë.
Një nxënës apo student që është objekt ngacmimesh në shkollë, dhe që nuk kundërshton ose raporton incidentet, mund të përballet me ngacmime të vazhdueshme dhe më të rënda. Kur nuk merret asnjë veprim për të kundërshtuar ngacmuesit, kjo sjellje pasive u jep atyre një ndjenjë fuqie dhe i inkurajon të vazhdojnë me sjelljet e tyre të padrejta.
Këto, dhe shumë raste të tjera tregojnë se si nënshtrimi dhe mosveprimi mund të çojnë në situata ku individët humbasin kontrollin mbi jetën e tyre dhe përballen me trajtim të padrejtë. Shumë nga këto sjellje janë të lidhura me faktorë si frika, mungesa e vetëbesimit, ose presionet sociale, të cilat mund të sfidohen dhe ndryshohen nëse individët marrin hapa për të mbrojtur vetëvlerësimin e tyre.
Këta shembuj na mësojnë se kur njerëzit heqin dorë nga vetëvlerësimi dhe nuk vendosin kufij të qartë, ata bëhen më të prirur për t’u trajtuar keq nga të tjerët. Kjo nuk do të thotë se fajësia bie plotësisht mbi viktimën, por që mungesa e veprimit ose nënshtrimi mund të përforcojë sjelljen negative të të tjerëve ndaj tyre.
*Shprehja: “Ai që e bën veten krimb, nuk mund të ankohet pastaj kur të tjerët shkelin mbi të me këpucë” i atribuohet shpesh Immanuel Kantit, por në të vërtetë nuk gjendet në asnjë nga veprat e tij. Ka gjasa që kjo shprehje të jetë një interpretim ose parafrazim i mendimeve të tij mbi dinjitetin dhe vetërespektin, por nuk është një citim i drejtpërdrejtë i nxjerrë nga veprat e tij të njohura.
