shtypi.net "shtypi.net" është një rrjet informativ i cili në thelbin e tij synon informimin e publikut me profesionalizëm dhe paanësi.
MURANO, Italy — There has been an unusual silence within the world-famous glass factories of this Venetian island. On a late December day, at the site of the largest producer, all that could be heard was the low buzz of the two furnaces still burning hot — their bellies roiling with molten sand. The 18 other furnaces sat idle, empty and cold.
“No one here remembers a muted December,” said Cristiano Ferro, 52, one of the owners of Effetre. Since then, the company has had to shut down the last of its active furnaces.
In a typical year, the glass factories here power down only once, for maintenance in August. But with Europe in the midst of an energy crisis, facing a 400 percent increase in natural gas bills, the gas-fueled blazes needed to produce Murano’s richly colored, ornate creations have become a luxury the glassmakers can scarcely afford.
“After two years scanning covid charts, we’re doing the same with natural gas prices as the curve rises, with the life and death of Murano hanging in the balance,” said Andrea Della Valentina of the Seguso Gianni factory.
The gas crisis stems from a combination of factors — insufficient stockpiles within Europe, constrained supply from Russia and increased competition from Asia for access to liquid natural gas. And with the Kremlin threatening to cut off flows if it is hit with sanctions over Ukraine, the crisis could get worse.
European governments have tried to shield households and businesses from the price spikes. For Murano’s glassmakers, who were already reeling from a pandemic lockdown in 2020 and massive flooding in 2019, support has come in the form of regional and national subsidies intended to help them get through the winter. But with gas prices continuing to rise, the subsidies aren’t expected to last them beyond next month, tops. That’s led companies like Effetre to keep their furnaces off — and some to consider closing up shop for good.
As Ukraine invasion looms, Europe fears Kremlin will cut off its gas supply
The glassmakers say half the monthly cost of operations comes from maintaining the required holding temperature. The furnaces burn at about 2,160 degrees Fahrenheit, 24-hours a day. But shutting down and starting up again is also hugely expensive. The cooling process cracks the crucibles — the clay vats in which glass is cooked. Both those and the fire-resistant bricks have to be replaced. It then can take two weeks to get back up to the right temperature. Effetre estimates that rekindling the 15 to 16 furnaces it typically has running at one time would cost $90,000 to $100,000.
In the eight centuries of Murano glassmaking, the use of natural gas is relatively new, adopted only in the 1950s. Many of the pieces one might see in museums — including in the Smithsonian’s current “Sargent, Whistler and Venetian Glass” exhibit — were crafted using wood-fueled furnaces.
-But environmental regulations adopted in the interim prevent going back to wood. Local emissions would far exceed the legal threshold, explained Francesco Gonella, a physicist who specializes in artistic glass. “You may have a wood-powered stove up on a mountain, but you can’t have hundreds of wood-powered furnaces going at 1100 degrees Celsius,” he said.
The glassmakers prefer gas, anyway, for its ability to offer stable temperatures, Gonella said. It avoids the risk of cooling that could compromise their materials. It also provides an all-important flame — used in glassmaking much like a sculptor’s chisel — without the fire risk presented by wood, a serious concern for an island in the Venetian lagoon that’s not easy for fire departments to access.
Of course, burning natural gas produces carbon dioxide emissions, too. And gas production and storage is associated with the release of methane, a shorter-lived but highly potent greenhouse gas that is a major contributor to climate change.
Gas stoves in kitchens pose a risk to public health and the planet, research finds
The glassmaking industry is responsible for only a tiny fraction of Italy’s emissions. But the work is energy-intensive. In a normal year, the Murano factories guzzle more than 13 million cubic meters of natural gas, according to a market insider speaking on the condition of anonymity because he wasn’t authorized by his company to talk. That’s as much as a town of 30,000 people would typically use in domestic heating. Yet Murano is an island of 5,000.
The glassmakers that use the most gas are also those that deliver the most-dashing array of colors. The range and depth of those colors, along with the level of artistry, help authentic Murano glass stand out from mass-produced versions from China.
“What we need is variety,” said Ferro, whose company has a menu just shy of 300 colors. “This means there’s no alternative available for artistic glass production.”
Damian Farnea, 49, of Zanetti Murano said he was once chided by a former university mate: “You have a degree in environmental science and are still burning 40 thousand cubic meters of gas every month. You’ll go to hell!”
Farnea said he’s troubled by how his work contributes to climate change.
“Does the value of this art we make offset” the cost to the planet? he asked. “One day, someone will wake up and say, ‘That’s silly!’ I think we need to change, and finding an alternative is fundamental.”
“Murano’s is an unlucky sector,” said Gonella, the physicist. “It finds itself dealing with problems of different natures: commercial, because China rolls out counterfeit glass; environmental; and now the blow delivered by bills that are unsustainable for many.”
Going electric isn’t a real option, the glassmakers say. Electric furnaces can’t provide the kind of heat or artistic control they need. The sector has been looking into hydrogen as an alternative fuel. But that would require building a whole new network of pipes, designed to withstand corrosion from the hydrogen running through them.
Gonella said he doubts the viability of hydrogen as an energy source for Venice, beyond “filling a niche for sudden needs for power.”
For Venice, he said, “we’ll need a massive investment in local renewable technologies that won’t require the massive costs of importing power from the outside. Geothermic, absolutely, all around the island, and on it. Wind farms, off the lagoon, catching wind at dawn and dusk. And solar. All of these factories also need to be covered in solar panels.”
On a mid-December morning at the Zanetti factory — close to where the underwater gas pipe rises to the surface — master artisan Oscar Zanetti, 60, and his son Andrea, 36, were removing sticky, luminous, white-hot balls of glass from a furnace, attaching them to the figure of a horse and stretching them into the shape of slender legs. The horse would later gain its wings and become a Pegasus, the mythical creature.
The Zanetti business has been handed down through four generations, and Andrea plans to continue in his father’s footsteps.
Other glassmakers, though, say they can no longer afford to pass on Murano’s traditions. Mattia Rossi, 43, shuttered his family business this month because of financial problems made worse by skyrocketing bills.
“If I’m shelling out 5,000 euros for the electric bill one month and 15 [thousand] the next, I won’t be able to raise the price by 30 to 40 percent. My goblet would no longer cost 80, but 150 euros. People just won’t buy it then. Because glass is a beautiful thing, but it’s not bread and milk. It’s unnecessary.”
But while consumers can forgo elaborate chandeliers, the island of Murano, and its population, cannot exist as it has for almost a millennium without the glass that has made its name instantly recognizable the world over.
To hear Rossi speak about glass is to understand how essential it is to the people of Murano.
“When you wipe it with a cloth, it shines anew, even if it’s 30 years old,” he said. “It’ll give you the greatest feeling in the world, make you feel like it’s alive.”
Përkthim
Pas tetë shekujve të prodhimit të xhamit Murano, një krizë gazi po kërcënon të ardhmen e tij.
MURANO, Itali – Ka pasur një heshtje të pazakontë brenda fabrikave të xhamit me famë botërore të këtij ishulli venecian. Në një ditë fundi të dhjetorit, në vendin e prodhuesit më të madh, gjithçka që mund të dëgjohej ishte zhurma e ulët e dy furrave që digjeshin ende të nxehta – barqet e tyre rrokulliseshin nga rëra e shkrirë. 18 furrat e tjera qëndruan boshe, bosh dhe të ftohta. “Askush këtu nuk e kujton një dhjetor të heshtur,” tha Cristiano Ferro, 52 vjeç, një nga pronarët e Effetre. Që atëherë, kompanisë i është dashur të mbyllë furrat e fundit të saj aktive. Në një vit të zakonshëm, fabrikat e xhamit këtu fiken vetëm një herë, për mirëmbajtje në gusht. Por me Evropën në mes të një krize energjie, duke u përballur me një rritje prej 400 për qind të faturave të gazit natyror, flakët me karburant të nevojshëm për të prodhuar krijimet me ngjyra të pasura dhe të zbukuruara të Muranos janë bërë një luks që prodhuesit e qelqit mezi mund ta përballojnë.”Pas dy vjetësh skanimi të grafikëve të Covid-it, ne po bëjmë të njëjtën gjë me çmimet e gazit natyror ndërsa kurba rritet, me jetën dhe vdekjen e Muranos të varur në balancë,” tha Andrea Della Valentina nga fabrika Seguso Gianni. Kriza e gazit rrjedh nga një kombinim faktorësh – rezervat e pamjaftueshme brenda Evropës, furnizimi i kufizuar nga Rusia dhe rritja e konkurrencës nga Azia për akses në gaz natyror të lëngshëm. Dhe me Kremlinin që kërcënon të ndërpresë flukset nëse goditet me sanksione për Ukrainën, kriza mund të përkeqësohet.
Qeveritë evropiane janë përpjekur të mbrojnë familjet dhe bizneset nga rritja e çmimeve. Për prodhuesit e qelqit të Murano-s, të cilët tashmë po tërhiqeshin nga një bllokim pandemik në 2020 dhe përmbytjet masive në 2019, mbështetja ka ardhur në formën e subvencioneve rajonale dhe kombëtare që synojnë t’i ndihmojnë ata të kalojnë dimrin. Por me çmimet e gazit që vazhdojnë të rriten, subvencionet nuk pritet të zgjasin përtej muajit të ardhshëm, në krye. Kjo ka bërë që kompanitë si Effetre t’i mbajnë furrat e tyre të fikur – dhe disa të konsiderojnë mbylljen e dyqaneve përgjithmonë. Ndërsa afrohet pushtimi në Ukrainë, Evropa ka frikë se Kremlini do të ndërpresë furnizimin e tij me gaz Prodhuesit e xhamit thonë se gjysma e kostos mujore të operimeve vjen nga ruajtja e temperaturës së kërkuar të mbajtjes. Furrat digjen në rreth 2160 gradë Fahrenheit, 24 orë në ditë. Por mbyllja dhe rinisja është gjithashtu jashtëzakonisht e shtrenjtë. Procesi i ftohjes plas enët – vazot prej balte në të cilat gatuhet gota. Të dyja ato dhe tullat rezistente ndaj zjarrit duhet të zëvendësohen. Më pas mund të duhen dy javë për t’u rikthyer në temperaturën e duhur. Effetre vlerëson se rindezja e 15 deri në 16 furrat që zakonisht funksionon në të njëjtën kohë do të kushtonte 90,000 deri në 100,000 dollarë. Në tetë shekujt e prodhimit të qelqit Murano, përdorimi i gazit natyror është relativisht i ri, i miratuar vetëm në vitet 1950. Shumë nga pjesët që mund të shihen në muze – duke përfshirë ekspozitën aktuale të Smithsonian “Sargent, Whistler and Venetian Glass” – janë punuar duke përdorur furra me lëndë djegëse druri.
Por rregulloret mjedisore të miratuara përkohësisht parandalojnë kthimin në dru. Emetimet lokale do ta tejkalonin shumë pragun ligjor, shpjegoi Francesco Gonella, një fizikant i specializuar në xhamin artistik. “Ju mund të keni një sobë me energji druri në një mal, por nuk mund të keni qindra furra me energji druri që funksionojnë në 1100 gradë Celsius,” tha ai. Prodhuesit e qelqit preferojnë gazin, gjithsesi, për aftësinë e tij për të ofruar temperatura të qëndrueshme, tha Gonella. Ai shmang rrezikun e ftohjes që mund të komprometojë materialet e tyre. Ai gjithashtu siguron një flakë shumë të rëndësishme – e përdorur në prodhimin e qelqit njësoj si dalta e një skulptori – pa rrezikun e zjarrit të paraqitur nga druri, një shqetësim serioz për një ishull në lagunën veneciane që nuk është e lehtë për t’u aksesuar nga zjarrfikësit. Natyrisht, djegia e gazit natyror prodhon gjithashtu emetime të dioksidit të karbonit. Dhe prodhimi dhe ruajtja e gazit shoqërohet me çlirimin e metanit, një gaz serrë jetëshkurtër, por shumë i fuqishëm, që është një kontribues i madh në ndryshimet klimatike. Stufat me gaz në kuzhina paraqesin rrezik për shëndetin publik dhe planetin, zbulon hulumtimi.
Industria e prodhimit të qelqit është përgjegjëse për vetëm një pjesë të vogël të emetimeve të Italisë. Por puna është me energji intensive. Në një vit normal, fabrikat e Muranos thithin më shumë se 13 milionë metra kub gaz natyror, sipas një burimi të brendshëm të tregut që flet në kushte anonimiteti, sepse ai nuk ishte i autorizuar nga kompania e tij për të folur. Kjo është aq sa një qytet me 30,000 banorë do të përdorte zakonisht për ngrohjen e shtëpisë. Megjithatë Murano është një ishull me 5000 banorë. Prodhuesit e qelqit që përdorin më shumë gaz janë gjithashtu ata që japin grupin më të vrullshëm të ngjyrave. Gama dhe thellësia e këtyre ngjyrave, së bashku me nivelin e mjeshtërisë, ndihmojnë xhamin autentik Murano të dallohet nga versionet e prodhuara në masë nga Kina. “Ajo që na nevojitet është shumëllojshmëria”, tha Ferro, kompania e të cilit ka një menu prej 300 ngjyrash. “Kjo do të thotë se nuk ka asnjë alternativë në dispozicion për prodhimin artistik të xhamit.
“Damian Farnea, 49 vjeç, nga Zanetti Murano tha se dikur ishte qortuar nga një ish-shoku i tij i universitetit: “Ju keni një diplomë në shkencën e mjedisit dhe ende po djegni 40 mijë metra kub gaz çdo muaj. Do të shkosh në ferr!” Farnea tha se është i shqetësuar nga mënyra se si puna e tij kontribuon në ndryshimin e klimës. “A e kompenson vlera e këtij arti që ne bëjmë” koston për planetin? ai pyeti. “Një ditë, dikush do të zgjohet dhe do të thotë: “Kjo është marrëzi!” Mendoj se duhet të ndryshojmë dhe gjetja e një alternative është thelbësore.” “Murano’s është një sektor i pafat,” tha Gonella, fizikanti. “Ajo e gjen veten duke u përballur me probleme të natyrave të ndryshme: komerciale, sepse Kina nxjerr xhami të falsifikuar; mjedisore; dhe tani goditja e dhënë nga faturat që janë të paqëndrueshme për shumë njerëz.” Elektriciteti nuk është një opsion real, thonë prodhuesit e qelqit. Furrat elektrike nuk mund të ofrojnë llojin e nxehtësisë ose kontrollin artistik që u nevojitet. Sektori ka kërkuar hidrogjenin si lëndë djegëse alternative. Por kjo do të kërkonte ndërtimin e një rrjeti krejtësisht të ri tubash, të projektuar për t’i bërë ballë korrozionit nga hidrogjeni që kalon nëpër to.
Gonella tha se dyshon qëndrueshmërinë e hidrogjenit si një burim energjie për Venecian, përtej “mbushjes së një kamareje për nevojat e papritura për energji”. Për Venecian, tha ai, “do të kemi nevojë për një investim masiv në teknologjitë lokale të rinovueshme që nuk do të kërkojnë kosto masive të importimit të energjisë nga jashtë. Gjeotermike, absolutisht, në të gjithë ishullin, dhe mbi të. Fermat me erë, jashtë lagunës, duke zënë erë në agim dhe muzg. Dhe diellore. Të gjitha këto fabrika gjithashtu duhet të mbulohen me panele diellore.” Në një mëngjes të mesit të dhjetorit në fabrikën Zanetti – afër vendit ku tubi i gazit nënujor ngrihet në sipërfaqe – mjeshtri i artizanatit Oscar Zanetti, 60 vjeç dhe djali i tij Andrea, 36 vjeç, po hiqnin topa qelqi ngjitës, të shndritshëm dhe të bardhë nga një furrë, duke i bashkuar me figurën e një kali dhe duke i shtrirë në formën e këmbëve të holla. Kali më vonë do të fitonte krahët e tij dhe do të bëhej një Pegasus, krijesa mitike.
Biznesi Zanetti është transmetuar në katër breza dhe Andrea planifikon të vazhdojë në gjurmët e babait të tij. Megjithatë, prodhues të tjerë qelqi thonë se nuk mund të përballojnë më të përcjellin traditat e Muranos. Mattia Rossi, 43 vjeç, mbylli biznesin e tij familjar këtë muaj për shkak të problemeve financiare të përkeqësuara nga rritja e faturave. “Nëse do të paguaj 5000 euro për faturën e energjisë elektrike një muaj dhe 15 [mijë] në muajin tjetër, nuk do të mund ta rris çmimin me 30 deri në 40 për qind. Kupa ime nuk do të kushtonte më 80, por 150 euro. Njerëzit thjesht nuk do ta blejnë atë atëherë. Sepse qelqi është një gjë e bukur, por nuk është bukë dhe qumësht. Është e panevojshme.” Por ndërsa konsumatorët mund të heqin dorë nga llambadarët e përpunuar, ishulli Murano dhe popullsia e tij, nuk mund të ekzistojë siç ka për gati një mijëvjeçar pa xhamin që e ka bërë emrin e tij menjëherë të njohur në mbarë botën. Të dëgjosh Rossin të flasë për xhamin është të kuptosh se sa thelbësore është për njerëzit e Muranos. “Kur e fshini me një leckë, ajo shkëlqen përsëri, edhe nëse është 30 vjeç,” tha ai. “Do t’ju japë ndjesinë më të madhe në botë, do t’ju bëjë të ndiheni sikur është gjallë.”